یادگیری فعال به عنوان یک رویکرد نوین و مؤثر در آموزش و به ویژه یادگیری زبان دوم به شمار میرود که در آن زبانآموزان به طور فعال در فرایند یادگیری شرکت میکنند. این روشها بر اساس این اصل طراحی شدهاند که یادگیری زمانی به بهترین شکل ممکن انجام میشود که زبانآموزان نیز خود را درگیر فعالیتهای یادگیری کنند و تنها به انتقال اطلاعات از معلم به خود بسنده نکنند. در این مقاله آموزشگاه زبان پردیسان، به بررسی انواع روشهای یادگیری فعال، مزایا و چالشهای آنها و تأثیر این روشها بر بهبود فرایند یادگیری خواهیم پرداخت.
یادگیری فعال در واقع رویکردی است که به اهمیت یادگیری از طریق تجربه اشاره دارد. در این روش زبانآموزان به طور تجربی و عملی در فرآیند یادگیری مشارکت میکنند و با انجام فعالیتهای کوچک یا بزرگ روی صحبت کردن و نوشتن به زبان جدید متمرکز میشوند. این مدل یادگیری شامل فعالیتهایی مانند بحث گروهی، کارهای پروژهای، بازیهای آموزشی، مطالعه موردی، و ارائههای کلاسی میشود. در حقیقت، یادگیری فعال به افزایش دریافت اطلاعات، بهبود مهارتهای تفکر انتقادی و تقویت روحیه همکاری میان زبانآموزان کمک میکند. یادگیری فعالیت محور به طیف وسیعی از استراتژیهای تدریس اشاره دارد که فرد را به عنوان شرکت کننده فعال در یادگیری با مربی خود در تعامل قرار میدهد.
یادگیری فعال شامل طیف گستردهای از روشها و استراتژیها است که در آن فراگیران در فعالیتهای مختلفی درگیر میشوند تا درک عمیقتری از مطالب درسی پیدا کنند. این روشها به جای تمرکز بر دریافت منفعلانه اطلاعات، یادگیرنده را تشویق میکنند تا با مفاهیم درگیر شده، به تفکر انتقادی بپردازند و دانش خود را به کار گیرند. روشهای یادگیری فعال زبان میتوانند در اشکال مختلفی ارائه شوند. برخی از این روشها شامل موارد زیر است:
بحث و گفتگو (Discussion)
این روش امکان تبادل نظر و اشتراکگذاری ایدهها را فراهم میکند. در این فعالیت، زبانآموزان میتوانند نسبت به موضوعات مختلف نظر خود را بیان کنند و از دیدگاههای دیگران بهرهمند شوند. مدرس با نظارت کامل بر فعالیت زبانآموزان لغات و ساختارهای مربوط به موضوع مورد بحث را در اختیار آنها قرار میدهد.
فعالیتهای گروهی (Group work)
فعالیتهای گروهی زبان، روشهای متنوعی برای یادگیری زبان هستند که با مشارکت چند نفر در یک فعالیت گروهی انجام میشوند. این فعالیتها به تقویت مهارتهای زبانی مانند مکالمه، شنیدن، خواندن و نوشتن کمک میکنند و محیطی پویا و جذاب برای یادگیری فراهم میآورند.
یادگیری مبتنی بر بازی (Game-based Learning)
گنجاندن بازی در فرایند یادگیری، به زبانآموزان کمک میکند تا به طور غیرمستقیم با مفاهیم آشنا شوند. این نوع یادگیری عموماً جذاب و سرگرمکننده است و در نتیجه، انگیزه یادگیری را افزایش میدهد. این بازیها با ایجاد فضایی جذاب و تعاملی، یادگیری واژگان، گرامر و مهارتهای زبانی را برای زبانآموزان در تمام سطوح، از کودکان تا بزرگسالان، تسهیل میکنند.
پروژههای تحقیقی (Research projects)
یادگیری زبان از طریق پروژههای تحقیقاتی یک روش موثر و جذاب است که به زبانآموزان امکان میدهد تا مهارتهای زبانی خود را در حین کاوش در موضوعات مورد علاقه خود توسعه دهند. این رویکرد به جای تمرکز بر حفظ طوطیوار، زبانآموزان را تشویق میکند تا با زبان به عنوان یک ابزار برای کشف و درک جهان اطرافشان برخورد کنند.

یادگیری فعال زبان، مزایای متعددی به همراه دارد که عبارتند از:
افزایش درک و یادآوری مطالب:
یادگیری زبان جدید، به ویژه به صورت فعال، نیاز به درک و پردازش اطلاعات دارد به همین خاطر زبانآموزانی که از روشهای یادگیری فعال بهره میبرند، به خاطر تعامل بیشتری که با اطلاعات دارند، اطلاعات را بهتر درک کرده و به خاطر میسپارند.
تقویت مهارتهای حل مسئله و تفکر انتقادی:
یادگیری فعال زبان، زبانآموزان را تشویق میکند تا در موقعیتهای چالشبرانگیز، از مهارتهای تفکر انتقادی (نقادانه) و حل مسئله استفاده کنند.
ارتقای مهارتهای شنیداری:
یادگیری زبان جدید، به ویژه به صورت فعال، باعث میشود که مغز بین صداها و زبانهای مختلف تمایز قائل شود که این امر به بهبود مهارتهای شنیداری در زبان مادری و زبانهای دیگر کمک میکند.
افزایش مهارتهای ارتباطی:
یادگیری فعال زبان، زبانآموزان را تشویق میکند تا از زبان در موقعیتهای واقعی استفاده کنند، که این امر به بهبود مهارتهای ارتباطی، از جمله صحبت کردن، گوش دادن، خواندن و نوشتن کمک میکند.
بهبود عملکرد در سایر زمینهها:
یادگیری زبان جدید میتواند به بهبود مهارتهایی مانند مدیریت زمان، سازماندهی و حل مسئله کمک کند که این مهارتها در سایر جنبههای زندگی نیز مفید هستند.
یکی از نکات کلیدی در بهرهمندی از روشهای یادگیری فعال زبان، ایجاد محیطی پویا و تعاملپذیر است. در کلاسهای سنتی که بیشتر بر یادگیری غیرفعال متمرکز هستند، زبا نآموزان معمولاً فقط به شنیدن سخنان معلم اکتفا میکنند و در بسیاری از موارد فرصتی برای ابراز نظر یا تمرین مهارتهای گفتاری ندارند. اما در روشهای فعال، مشارکت زبانآموزان مورد تأکید قرار میگیرد. این مشارکت میتواند به اشکال مختلفی از جمله مباحثههای گروهی، ارائه پروژهها، برگزاری نمایشنامهها و … صورت گیرد. این نوع فعالیتها فرصت مناسبی برای تمرین مهارتهای گفتاری فراهم میآورند. به عنوان مثال، هنگامی که زبانآموزان در بحثهای گروهی شرکت میکنند، آنان مجبور هستند که نظرات و ایدههای خود را به شکل واضح و منطقی ارائه دهند. این تمرینها به آنها میآموزند که چگونه ایدههای خود را در قالب جملات درست و منسجم بیان کنند و به انجام مکالمات موثر را تجربه کنند.

سخن پایانی
یادگیری فعال به این معنی است که زبانآموزان به جای اینکه فقط منفعلانه به درس گوش دهند، در فرآیند یادگیری نقش فعالی ایفا میکنند. این روش شامل فعالیتهایی مانند بحث و گفتگو، حل مسئله، انجام فعالیتهای گروهی، و استفاده از زبان در موقعیتهای واقعی است. خوشبختانه کلاسهای آموزشگاه زبان پردیسان با تکیه بر یادگیری فعال زبانآموزان برنامهریزی شده و بیش از پیش موفقیت زبانآموزان را به همراه داشته است.
در صورت داشتن سوالات بیشتر، همکاران ما در قسمت “مشاوره رایگان” آماده پاسخگویی به شما عزیزان میباشند.
یادگیری گرامر برای درک ساختار زبان و برقراری ارتباط موثر ضروری است. اما مهم است که گرامر را به روشی عملی و کاربردی فرا بگیرید و آن را در مکالمات و نوشتار خود به کار ببرید.
برای یادگیری فعال گرامر زبان، میتوانید از روشهای مختلفی استفاده کنید که به شما کمک میکنند تا به جای حفظ کردن قوانین، به درک عمیقتری از ساختارهای زبانی برسید. این روشها شامل استفاده از زبان در زندگی روزمره، تمرین فعال، و استفاده از منابع متنوع هستند.
بله، به طور کلی یادگیری فعال زبان به کاهش مدت زمان یادگیری کمک میکند. یادگیری فعال به این معنی است که زبانآموز در فرآیند یادگیری نقش فعالی دارد، نه فقط به صورت منفعلانه به مطالب گوش میدهد. این روش شامل فعالیتهایی مانند صحبت کردن، نوشتن و خواندن متون با صدای بلند است.
برای یادگیری فعال واژگان زبان، باید از روشهایی استفاده کنید که شما را درگیر یادگیری میکند و به جای حفظ کردن صرف، به درک عمیق لغات و کاربرد آنها در جمله کمک میکند. این روشها شامل استفاده از موقعیتهای واقعی، ایجاد تداعیهای ذهنی، مرور منظم و استفاده از ابزارهای متنوع است.
برای تقویت مهارت شنیداری زبان با استفاده از یادگیری فعال، میتوانید از روشهایی مانند گوش دادن فعال، یادداشتبرداری حین گوش دادن، تکرار و تقلید صدا (Shadowing) و تماشای فیلم و سریال با استفاده از زیرنویس به صورت هوشمندانه استفاده کنید.