در این مقاله آموزشگاه زبان پردیسان به موضوع داغ کودک دو زبانه میپردازد. خواسته هر پدر و مادری است که برای موفقیت فرزند خود بهترین موقعیت ها رافراهم سازد. در دنیای پر رقابت امروز که با شتاب هر چه تمام تر به سمت جهانی شدن پیش می رود، یکی از بزرگترین امتیازات برای فرزندان دو زبانه بودن است.
کودک دو زبانه نه تنها در دوران مدرسه و هنگام کاریابی امتیازی بزرگ به حساب می آید، بلکه در امر مهارتهای شناختی و حل مسئله نیز به شدت اثر گذار است. هر چند پیمودن این راه برای اولیا خالی از نگرانی نیست لیکن روشهای فراوانی وجود دارند که با بکار گیری آنها مطمئنا فرزند شما می تواند در دوران کودکی بیشترین بهره را از یادگیری یک زبان داشته باشد.
شاید بپرسید چگونه کودک خود را دو زبانه کنیم؟ در پاسخ باید بگویم روشها و منابع معرفی شده در این مقاله در خصوص پرورش کودک دو زبانه روشهایی تست شده و موثر هستند. شما می توانید از یک یا چند مورد از این روشها استفاده کنید و شاهد نتایج شگفت انگیز آن باشید!
اولین و مهمترین عامل آموزش کودک دو زبانه، سن قرارگیری در معرض دو زبان است و دومین عامل را می توان میزان و نوع در معرض بودن دو زبان دانست.
دوزبانگی یعنی شخص دوزبانه از هر دو زبان به یک اندازه استفاده کند. اولین زبانی که هر فرد یاد میگیرد زبان مادری اوست. افراد زبانهای دوم به بعد را تحت شرایط مختلف و با سطوح مختلف تسلط یاد میگیرند. افرادی که چند زبان را از کودکی میآموزند به عنوان دوزبانه یا چند زبانه یاد میشوند.
وقتی که یک فرد در سنین بزرگسالی به یادگیری زبان دوم اقدام نماید، یعنی دوزبانگی را به صورت عمدی و خودخواسته انتخاب کرده است. و نیاز به فشار ذهنی بیشتری برای یادگیری دارد اما کودکانی که ناآگاهانه زبان دوم را یاد میگیرند نیاز به پیچیدگی و فشار ذهنی ندارند.
پیشنیاز دوزبانه شدن، وقت گذاشتن و صبر و حوصله فراوان است. با قرار دادن کودک در معرض زبان دوم و ایجاد محیطی شبیه به محیط واقعی، کودک دو زبانه (Bilingual child) خواهد شد. اگر خودتان به زبان انگلیسی تسلط کافی دارید، باید روزانه با کودک به زبان انگلیسی صحبت کنید.
چگونه کودک دوزبانه داشته باشیم؟ برای دوزبانه شدن کودک کارهای زیر را انجام دهید:
برای دوزبانه شدن کودک بهترین راه استفاده از کارتونهای انگلیسی زبان است. به صورتی که روزانه چندین ساعت کودک در معرض زبان انگلیسی قرار گیرد. کارتونها باید طبقهبندی شده و متناسب با سن و علاقه کودک باشند. علاوه بر این، بهتر است کودک نسبت به یادگیری و آموزشی بودن کارتونها ناآگاه باشد.
حتی شنیدن صدای کارتونها موثر است و باعث یادگیری و آشنایی کودک با زبان انگلیسی خواهد شد. یکی از مزایای یادگیری زبان با کارتون این است که نیازی نیست شما به زبان انگلیسی تسلط داشته باشید.
از طریق کارتون های انگلیسی، کودک در زبان انگلیسی غرق میشود و مانند زبان مادری زبان انگلیسی را یاد میگیرد.
اگربه زبان انگلیسی تسلط دارید، و تلفظ کلمات را به درستی به کار میبرید، هر روز برای کودک خود کتاب داستان انگلیسی مخصوص کودکان بخوانید. از کتاب سطح مبتدی شروع کنید و کم کم کتابهای مشکلتر را انتخاب کنید. توجه کنید که کتابها از جذابیت کافی برای کودک برخوردار باشند. اما اگر تسلط به زبان ندارید میتوانید از کتاب داستانهایی که دارای فایل صوتی هستند استفاده کنید.
حتما یک برنامه روتین برای آموزش زبان انگلیسی خود در خانه ایجاد کنید و بهتر است که جلسات در ابتدا کوتاه مدت باشد و به تدریج زمان جلسات خود را افزایش دهید.
به گفته بسیاری از زبانشناسان، زبان یک مهارت است و برای یادگیری آن باید تمرین زیادی انجام داد. تمرین شما باید متناوب، مستمر و طولانی باشد تا اثربخشی آن زیاد شود. استمرار یعنی تکرار آموزش بدون تعطیلی، لذا برای یادگیری هر زبانی نمیشود که مدتی را سخت تمرین کرد و سپس مدتی تمرین را کنار گذاشت؛ بنابراین استمرار و برنامه معین روزانه را فراموش نکنید.
بازی کردن یکی از هیجانانگیزترین و موثرترین کارها برای آموزش به کودکان است که به رشد خلاقیت و یادگیری کودک کمک شایانی میکند. شما میتوانید قسمتی از اتاق کودک را به بازیها و مهارتهای انگلیسی اختصاص دهید و در آن قسمت کتابها، کارتونهای زبان اصلی و فلش کارتهای آموزش زبان انگلیسی را متصل نمایید.
برای پرورش یک کودک دو زبانه، از نقاشی کمک بگیرید. میتوانید با کمک نقاشیهای خلاقانه به کودک خود زبان انگلیسی یاد بدهید. فراموش نکنید که اگر تسلط کافی بر زبان ندارید، این کار را به یک مدرس زبان مجرب بسپارید.
کودکان چند زبانه در معرض تجربیات اجتماعی متنوع تری قرار میگیرند و میتوانند با ملیتها و فرهنگهای متفاوت آشنا شوند. در نتیجه این کودکان اغلب نظرات و ایدههای دیگران را بهتر درک میکنند و در برقراری ارتباط با دیگران میتوانند موثرتر عمل کنند.
یادگرفتن هر زبان جدید، اولویتها و دیدگاههای افراد را تغییر میدهد و دیدگاهشان را بسط میدهد. یک زبان باعث ایجاد «ساختار فکری زبانی» میشود، یعنی هر زبان، یک ساختار فکری منحصر به فرد ایجاد میکند.
افراد چندزبانه به دلیل تواناییشان در تغییر زبانها، معمولا بهتر میتوانند چند کار را به طور همزمان انجام دهند. به گفته محققان در مقاله ای در US News، وقتی فردی دوزبانه به طور مداوم از دو زبان استفاده میکند، صحبت کردن به یکی از آن زبانها نیازمند کنترل برای جلوگیری از تداخل دو زبان است تا فرد بتواند با تسلط و مهارت، به زبانی که میخواهد صحبت کند. این قابلیت باعث میشود چند زبانهها بتوانند چند کار را به طور همزمان انجام دهند و در عین حال تمرکز اصلی شان روی یک کار باشد و دچار حواس پرتی نشوند.
معمولا نوزادان قبل از زبان باز کردن، قابلیت شناسایی و تشخیص صداهای زبانی مختلف را دارند. کودکان یک زبانه فقط میتوانند همان زبانی را که در معرض آن قرار گرفتند را تشخیص بدهند. اما هر چه کودکان در معرض زبانهای دیگر قرار بگیرند، عناصر زبان شناسی بیشتری را شناسایی کرده و تشخیص خواهند داد.
تواناییهای شناختی، مهارتهای اجرایی و استدلالی، برنامهریزی و حل مسئله در کودکان دو زبانه و چند زبانه بهتر است. این تواناییها در زمینه مهار احساسات و دقت و نظارت بر آنها نیز مشاهده میشود. حتی مشاهده شده که کودکان دوزبانه در مدرسه عملکرد بهتری نسبت به همسالان خود خواهند داشت. شواهد موجود حاکی از تاثیر مثبت دوزبانگی زود هنگام بر قوه تفکر کودک است. امروزه محققان از تاثیر مستقیم زبان برهوش سخن به میان میآورند و معتقداند که دو زبانگی بر هوش کودک تاثیرات مثبتی خواهد گذاشت.
افراد دوزبانه یا کودکان دو زبانه، در آزمونهای حافظه از کسانی که فقط به یک زبان صحبت می کنند، موفقتر هستند و امتیاز بالاتری کسب میکنند. حافظه قوی در انجام تمام فعالیتهای روزمره و کاری ضروری است و باعث بهتر انجام شدن کارها میشود.
ثابت شده است که یادگیری زبان دوم راه را برای یادگیری زبانهای بعدی هموار میکند. در واقع زبانها یکدیگر را تقویت میکنند و بخشی از مغز که مسئول یادگیری و پردازش زبان است فعالتر میشود.